အစားအေသာက္လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈသည္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးက႑တြင္ အလြန္အေရးပါေသာ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး စားေသာက္ကုန္ ကိုင္တြယ္မႈ၊ ထိန္းသိမ္းမႈ၊ ျပင္ဆင္မႈႏွင့္ စားသံုးမႈအထိ က်ယ္ျပန္႔ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္ အဆင့္ဆင့္တြင္ မရွိမျဖစ္ပါဝင္ပတ္သက္ေနေသာ အခ်က္တစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈမရွိေသာ စားေသာက္ကုန္မ်ားသည္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားစြာကို ျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး ယေန႔တြင္ စားေသာက္ကုန္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ပထမဦးစားေပးအေနႏွင့္ လြန္စြာအေရးႀကီးေသာ အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္လာၿပီ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္သည္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ရွိ လူထု၏က်န္းမာေရးက႑ႏွင့္ လူေနမႈဘဝမ်ားကို ထိခိုက္ေစရုံသာမက ယင္းႏုိင္ငံ၏ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအထိ သက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဆဲ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ႀကီးမားေသာ စိန္ေခၚမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း စားေသာက္ကုန္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိန္ေခၚမႈ မ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ေနရၿပီ ျဖစ္၍ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းႏိုင္ရန္အတြက္ အျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ အခ်ိန္က်ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားမွာ ထုတ္လုပ္ၿပီး စားေသာက္ကုန္မ်ား၏ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကို ရွင္းျပထားျခင္း ျဖစ္သည္။ သီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးေရး၊ သားငါးထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း စားေသာက္ကုန္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈသည္ အေရးပါလွသည္။ စားေသာက္ကုန္လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ အဆင့္ဆင့္၏ အစသည္ ေတာင္ယာမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳး ေနေသာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားထံမွ ျဖစ္ၿပီး supply chain (ေခၚ) စိုက္ပ်ိဳး၊ ေမြးျမဴထုတ္လုပ္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ျခင္းစနစ္ တစ္ခုလံုးရွိ ကုန္ပစၥည္း ထုတ္ပိုးေရး၊ တန္ဖိုးျမွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ေရး၊ ေတာင္ယာ ေစ်းမ်ားႏွင့္ အျခားလက္လီေရာင္းခ်သူ ကုန္စံုဆိုင္မ်ားတို႔မွ တဆင့္ စားသံုးသူထံ ေနာက္ဆံုးမွ ေရာက္ရွိျခင္း ျဖစ္သည္။ စားေသာက္ကုန္ လံုၿခံဳ စိိတ္ခ်ေရးကို ျပည့္ဝစြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ ဆိုပါက လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားနွင့္ သားငါးေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာတြင္က်င့္သံုး လ်က္ရွိေသာ အေကာင္းဆံုး အေလ့အထမ်ားကို မွီျငမ္း ပူေပါင္းပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အဓိကက်ပါသည္။ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴ ထုတ္လုပ္ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်ျခင္းစနစ္ တစ္ခုလံုးအတြက္ အဆင့္ဆင့္တြင္ စားေသာက္ကုန္ လံုၿခံဳ စိတ္ခ်ရမႈ ရွိ၊မရွိကို HACCP စံခ်ိန္စံညႊန္းျဖင့္ တိုင္းတာႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာတြင္ က်င့္သံုးေနသည့္ အဆိုပါ HACCP စံခ်ိန္စံညႊန္းသည္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိေသာ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေပးေသာ စံခ်ိန္စံညႊန္းျဖစ္သည္။
Economist Intelligence Unit က ထုတ္ျပန္ေသာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြက္ ကမာၻၠ႕ စားနပ္ရိကၡာ လံုၿခံဳေရး ညႊန္းတမ္းတြင္ ကမာၻတဝန္းရွိႏုိင္ငံေပါင္း (၁၁၃) ႏိုင္ငံအနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အဆင့္ (၇၁) ေနရာကိုသာ ရရွိခဲ့သည္။ ထိုအခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လူဦးေရအမ်ားစုမွာ လံုၿခံဳမႈမရွိသည့္အျပင္ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ အစားအေသာက္မ်ားကိုသာ စားသံုးေနရျခင္းမွာ သိသာလ်က္ရွိသည္။ ထို႔အျပင္ အမ်ားျပည္သူအတြက္ စားနပ္ရိကၡာလံုၿခံဳေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အသိပညာႏွင့္ ဗဟုသုတ မွ်ေဝမႈနည္းပါးျခင္းကိုလည္း မ်ားစြာေသာ အခက္အခဲမ်ားၾကားမွ စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္အေနႏွင့္ ေျဖရွင္းသြားရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ဗဟုသုတႏွင့္ ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္သြားရန္ အေရးႀကီးသည့္အတြက္ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း ဝန္ႀကီးဌာနက ထိေရာက္မႈရွိမည့္ ေရရွည္၊ ေရတို လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ ဥပေဒႏွင့္ နည္းဥပေဒမ်ားကို စားနပ္ရိကၡာ လံုၿခံဳေဘးကင္းေရးအတြက္ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးျမွင့္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္။
ပိုးသတ္ေဆးမ်ားအသံုးျပဳျခင္းႏွင့္ တိေမြးကု ေဆးဝါးမ်ားသံုးဆြဲရာတြင္ ပုဂၢလိကက႑၏ ပူးေပါင္း ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမွာ အစားအေသာက္လံုၿခံဳမႈပိုင္းဆိုင္ရာစီမံခန္႔ခြဲေရး၊ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား ျပဳလုပ္ေရးႏွင့္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကို ေလ့က်င္သင္ၾကားေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ မ်ားစြာ အေရးပါေၾကာင္း စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ေမြးျမဴေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ဇူလိုင္လ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လိုအပ္ေသာ ဗဟုသုတ၊ အသိပညာႏွင့္ အတတ္ပညာတို႔ကို ရရွိၿပီးမွသာ ျပည္သူလူထု အေနႏွင့္ ၎တို႔၏ အစားအေသာက္လံုၿခံဳေရး ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို ေျပာင္းလဲႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေျပာင္းလဲႏိုင္မွသာလွ်င္ လူထုတစ္ရပ္လံုး အေနႏွင့္ က်န္းမာေသာ လူေနမႈဘဝကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး တိုင္းျပည္ ဖြံၿဖိဳးတိုး တက္မႈကိုလည္း တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွအေထာက္အကူျဖစ္ေစမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ အဆိုပါ ေဂဟစနစ္တြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသူ အားလံုးအေနႏွင့္ အစားအေသာက္ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို မည္သုိ႔ ေသခ်ာစြာ ထုတ္လုပ္၊ ကိုင္တြယ္၊ ထားသိုပံု အဆင့္ဆင့္ကို အစအဆံုး ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သိရွိႏိုင္ေစမည့္ စနစ္က်ၿပီး ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ Supply Chain (ေခၚ) စိုက္ပ်ိဳး၊ ေမြးျမဴ၊ ထုတ္လုပ္၊ တင္ပို႔၊ ေရာင္းခ်ေရး စနစ္တစ္ခုကိုလည္း တည္ေဆာက္သြားရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္သည္။
ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ဆိုင္ႏွင့္ အစားေသာက္ျပင္ဆင္ေပးေသာ ကုမၸဏီမ်ား(HoReCa မ်ား) ႏွင့္ လက္လီေရာင္းခ်ေသာ ကုန္သည္မ်ား (ကုန္စံုဆိုင္မ်ား) သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ စားသံုးသူမ်ား၏ အဓိက စားေသာက္ကုန္ အရင္းအျမစ္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈကို စစ္ေဆးျခင္းမရွိသည့္ စားေသာက္ကုန္ကို စားသံုးမိျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ထို HoReCa မ်ားႏွင့္ လက္လီေရာင္းခ်ေသာကုန္သည္မ်ား၏ Supply Chain စနစ္ကို ႏိုင္ငံတကာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားျဖင့္ မိတ္ဆက္ေပးကာ အဆင့္ျမွင့္တင္ျခင္းျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ စနစ္က်သည့္ စားေသာက္ကုန္ တံဆိပ္ႏွိပ္ကပ္ျခင္းႏွင့္ ထိေရာက္မႈရွိသည့္ စားေသာက္ကုန္ သမိုင္းေၾကာင္း ေျခရာခံလိုက္သည့္ စနစ္ (Traceability System) တို႕ကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ HoReCa မ်ား၊ ကုန္သည္မ်ားအတြက္ ၄င္းတို႔ထံသို႔ ေရာက္ရွိလာသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား၏ ထုတ္လုပ္သည့္ေနရာႏွင့္ သယ္ေဆာင္လာသည့္ လမ္းေၾကာင္း၊ မည္သို႔ ထိန္းသိမ္းထားသိုထားသည္ႏွင့္ မည္သို႔ျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္သင့္သည္ဟူသည့္ အခ်က္မ်ားကို အဆင့္ဆင့္ စစ္ေဆးသြားႏိုင္မည္ ျဖစ္ကာ ၎တို႔ အေနႏွင့္လည္း စားသံုးသူမ်ားအတြက္ သန္႔ရွင္းေဘးကင္းေသာ စားေသာက္ကုန္မ်ားကို ျပန္လည္ ေရာင္းခ်ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေပါင္း (၃၅) ႏိုင္ငံရွိ စားေသာက္ကုန္မ်ားကို လက္ကားေရာင္းခ်ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာ၌ ဦးေဆာင္ေနၿပီး ထိေရာက္ကာ ယံုၾကည္အားထားရသည့္ Supply Chain စနစ္မ်ားႏွင့္ စားေသာက္ကုန္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ကၽြမ္းက်င္ေသာ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ METRO ၏ Supply Chain စနစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေစႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ METRO ၏ Supply Chain စနစ္ကို အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္ HoReCa ႏွင့္ လက္လီေရာင္းခ်ေသာ ကုန္သည္မ်ား၊ အေသးစား ကုန္စံုဆိုင္မ်ားႏွင့္ ႐ံုးခန္းမ်ား အစရွိသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားအေနႏွင့္ စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ အစားအေသာက္ မဟုတ္ေသာ ကုန္ပစၥည္း (၃၃၀၀) ေက်ာ္ကို အရည္အေသြး ျမင့္မားစြာျဖင့္ လက္ခံရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ကမာၻတစ္ဝန္းရွိ ၎ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ေစ်းကြက္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳေနသည့္ METRO ၏ စားေသာက္ကုန္ သမိုင္းေၾကာင္း ေျခရာခံသည့္ ေခတ္မီဆန္းသစ္ေသာ စနစ္ (Traceability System) သည္ Supply Chain စနစ္ တစ္ခုလံုး အတြင္းရွိ ထုတ္လုပ္သူမွ စားသံုးသူအထိ အဆင့္ဆင့္ စစ္ေဆးေပးသြားႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ စားေသာက္ကုန္မ်ား၏ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားအား METRO ၏ ကိုယ္ပိုင္ အခ်က္အလက္သိုေလွာင္မႈ စနစ္အတြင္း မွတ္သားထားမည္ ျဖစ္ၿပီး ကုန္ပစၥည္း တစ္ခုခ်င္းစီ၏ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားအား အြန္လိုင္းမွတဆင့္ သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဝယ္ယူ စားသံုးသူမ်ားအေနျဖင့္ ဤသို႔ ထူးျခားဆန္းသစ္ေသာ ေျခရာခံစနစ္ေၾကာင့္ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခုခ်င္းစီ၏ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားအျပင္၊ မည္သို႔ ထုတ္လုပ္၊ သယ္ေဆာင္၊ ထုပ္ပိုးထားသည္ဟူသည့္ အခ်က္မ်ားကိုပါ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး ဤစနစ္ကို အသံုးျပဳ၍ HoReCa မ်ားသည္ ကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္သည့္ေနရာ၊ ထိုကုန္ပစၥည္းမ်ား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ ထုပ္ပိုးရာတြင္ ၾကာျမင့္သည့္အခ်ိန္ အစရွိသည္မ်ားကိုလည္း သိရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ METRO မွ ေပးပို႕ေရာင္းခ်ေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားတြင္ စားေသာက္ကုန္ တံဆိပ္ကပ္ႏွိပ္ထားမႈ ပါရွိမည္ ျဖစ္ကာ ဝယ္ယူ အသံုးျပဳသူမ်ားမွ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အလြယ္တကူ စစ္ေဆးႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ METRO သည္ အလားတူစနစ္အား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ စတင္အသံုးျပဳသြား မည္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းရွိ Supply Chain စနစ္တစ္ခုလံုး၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
METRO သည္ ၎လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစမည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည့္ အတြက္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၊ ကုန္ထုတ္လုပ္သူမ်ား အတြက္ သီးသန္႔ ျပဳလုပ္ထားသည္ မြမ္းမံသင္တန္းမ်ား၊ ပညာေပးေရး အစီအစဥ္မ်ားကို စားေသာက္ကုန္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး အတြက္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လက္တြဲကာ သင္ၾကားပို႔ခ်လ်က္ ရွိသည္။ ဤနည္းလမ္းကိုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အသံုးျပဳသြားမည္ ျဖစ္ကာ စားေသာက္ကုန္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေရး အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ျပည္တြင္းမွ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သြားမည္ ျဖစ္သည္။ ေလ့က်င့္ေရး အစီအစဥ္မ်ား ႏွင့္ မြမ္းမံသင္တန္းမ်ား ကိုလည္း အဆင့္ဆင့္ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ကာ HoReCa မ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ Supply Chain စနစ္နွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈတို႔ကို ေပးအပ္ႏိုင္ၿပီး လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုလံုးအတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ထိေရာက္မႈမ်ဳိး ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။
