အရသာချိုမြပြီး ကြက်သွန်အရသာလို ပေးစွမ်းတဲ့ ဂျူးဖူးကို စားဖူးကြမှာပါ။ ဂျူးဖူးဟာ အသားနဲ့ ကြော်စားရင်လည်း ကောင်းသလို အဖူးတွေချည်း ထောင်းစားရင်လည်း ကောင်းပါတယ်။ သူ့မှာလည်း အာဟာရအစွမ်းတွေ ရှိပါတယ်။ ဂျူးဖူးကြိုက်နှစ်သက်သူတွေအတွက် ဂျူးဖူးရဲ့ အာဟာရတန်ဖိုးလေးကို ပြန်လည် မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ်။ ကယ်လိုရီပါဝင်မှု အလွန်လျော့နည်းပါတယ်။
လတ်ဆတ်စိမ်းစိုတဲ့ ဂျူးဖူး ၁ဝဝဂရမ် မှာ ၃ဝ ကယ်လိုရီပဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ကယ်လိုရီပါဝင်မှုနည်းတဲ့အပြင် ကျန်းမာရေးတန်ဖိုးရှိတဲ့ ဖလေဗိုးနွိုက် အင်တီ အောက်ဆီးဒင့်၊ အမျှင်ဓာတ်၊ သတåုဓာတ် နဲ့ ဗီတာမင်ဓာတ်တွေ အများအပြား ပါဝင်တာကြောင့် ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများစွာ ပါဝင်ပါတယ်။
အမျှင်ဓာတ် ပါဝင်မှု များပါတယ်
တခြား ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန် မြိတ်စတဲ့ Allium မျိုးနွယ်တွေထက် ဂျူး ဖူးမှာ အပင်ထွက် အမျှင်ဓာတ် အများ အပြား ပါဝင်နေပါတယ်။ လတ်ဆတ်တဲ့ ဂျူးဖူး ၁ဝဝ ဂရမ်မှာ တစ်နေ့တာ လိုအပ် တဲ့ အမျှင်ဓာတ် ၂ဒသမ၅ ၇ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်နေပါတယ်။
အင်တီအောက်ဆီးဒင့် ပါဝင်မှုများပါတယ်
တခြား Allium မျိုးနွယ်ဝင်တွေလို ပဲ ဂျူးဖူးမှာ သိုင်ယိုဆာလ်ဖိုင်နိုက် အင်တီ အောက်ဆီးဒင့် ပါဝင်မှု များလွန်းပါတယ်။ သိုင်ယိုဆာလ်ဖိုင်နိုက်ဟာ အယ်လီစင်အ ဖြစ်ကူးပြောင်းသွားပါတယ်။ အယ်လီစင် က အသည်းဆဲလ်တွေထဲရှိ HMGCoA Reductase အင်ဇိုင်းကို တားဆီးပြီး သွေးတွင်း ကိုလက်စထရောအဆင့်ကို လျော့ကျစေတယ်လို့ လေ့လာမှုတွေအရ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဂျူးဖူးမှာ ဘက် တီးရီးယားပိုးတွေကို ကင်းစေတာ၊ ဗိုင်း ရပ်စ်ပိုးတွေ သေစေတာနဲ့ ဖန်းဂတ်စ်မှို ပိုးတွေကို တွန်းလှန်နိုင်တာ စတဲ့ အစွမ်း သတ္တိတွေလည်း ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ သွေးကြောမာကျော တောင့်တင်းမှုကို လျော့နည်းစေပါတယ်
ဂျူးဖူးစားလို့ရရှိနိုင်တဲ့ အယ်လီစင် ဟာ သွေးကြောကျယ်စေသတဲ့ ဒြပ်ပေါင်း နိုက်ထရစ်အောက်ဆိုက်ကို ပြေလျော့စေ တဲ့နည်းနဲ့ သွေးကြောမာကျောမှုကို လျော့ ကျစေပါတယ။် ဒါကြောင့် သေးွ တးို ကျစေ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျူးဖူးဟာ သွေးကြော ထဲမှာ သွေးခဲတာကို ဖယ်ရှားပေးတဲ့ Fibrinolytic အာနိသင်ရှိတာကြောင့် သွေးခဲဖြစ်ပေါ်မှုကို ဟန့်တားပိတ်ပင် ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နှလုံးသွေး ကြောကျဉ်းရောဂါ၊ သွေးကြောပိတ်ဆို့မှု နဲ့ လေဖြတ်တာတို့ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေ ပါတယ်။
ဗီတာမင်အေ များပါဝင်ပါတယ်
ဂျူးဖူးမှာ တခြား Allium မိသားစု ဝင်တွေထက် ဗီတာမင်အေ ပါဝင်မှု ပိုများ ပါတယ်။ ဂျူးဖူး ၁ဝဝ ဂရမ်မှာ ဗီတာမင် အေ ၄၃၅၃ အိုင်ယူ ဒါမှမဟုတ် တစ်နေ့ တာလိုအပ်တဲ့ ပမာဏရဲ့ ၁၄၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဂျူးဖူးမှာ ဖလေ ဗိုးနွိုက် အင်တီအောက်ဆီးဒင့်တွေဖြစ်ကြ တဲ့ ကာရိုတင်း၊ ဇီဇန်သင်းနဲ့ လူတင်းတို့ ပါဝင်နေပါတယ်။ ဒီဒြပ်ပေါင်းတွေက အ ဆုတ်နဲ့ ခံတွင်းကင်ဆာတွေ မဖြစ်အောင် လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
မရှိမဖြစ် ဗီတာမင်စီနဲ့ ဗီတာမင်ကေ တို့ပါဝင်ပါတယ်
ဗီတာမင်စီနဲ့ ဗီတာမင်ကေတို့လို မရှိမဖြစ်ဗီတာမင်တွေလည်း ပါဝင်နေပါ တယ်။ ဂျူးဖူးဟာ ဗီတာမင်ကေ ပါဝင်မှု အများဆုံး ဟင်းသီးဟင်းရွက်ထဲမှာ တစ် မျိုးအဖြစ် ပါဝင်ပါတယ်။ လတ်ဆတ်တဲ့ ဂျူးဖူး ၁ဝဝ ဂရမ်မှာ တစ်နေ့တာ လိုအပ် တဲ့ဗီတာမင်ကေ ၁၇၇ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင် ပါတယ်။ ဗီတာမင်ကေဟာ အရိုးဖြစ်ပေါ် ဖို့နဲ့ သန်စွမ်းဖို့ အားပေးတာကြောင့် အ ရိုးကျန်းမာရေးအတွက် အရေးပါပါတယ်။ အစားအသောက်ထဲမှာ လုံလောက်တဲ့ ဗီ တာမင်ကေကို ထည့်တာကြောင့် ဦး နှောက်ထဲက နျူရွန်ထိခိုက်မှုကို ကန့်သတ် နိုင်ပြီး အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါကာကွယ် ကုသရေးမှာ အသုံးဝင်ပါတယ်။
ဖောလိတ်ဓာတ်များများ ပါဝင်ပါတယ်
လတ်ဆတ်တဲ့ ဂျူးဖူးမှာ ဖောလိတ် ဓာတ် ပါဝင်မှု မြင့်မားပါတယ်။ ဂျူးဖူး ၁ဝဝဂရမ်မှာ တစ်နေ့တာလိုအပ်တဲ့ ဖော လိတ် ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဖော လစ်အက်စစ်(ဖောလိတ်)ဟာ ဒီအင်န် အေ တည်ဆောက်မှုနဲ့ ဆဲလ်ကွဲမှုတို့အ တွက် မရှိမဖြစ် အရေးပါပါတယ်။ ကိုယ် ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း လုံလောက်တဲ့ ဖောလိတ်ပမာဏ မှီဝဲတာကြောင့် မွေး လာတဲ့ကလေးငယ်မှာ မွေးရာပါ ချို့ယွင်း မှု မပါအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
ဗီတာမင်ဘီ အုပ်စု ပါဝင်မှု များပါတယ်
ဂျူးဖူးမှာ ကြေးနီ၊ သံဓာတ်၊ မဂ္ဂနိစ်၊ ဇင့်(သွပ်)နဲ့ ကယ်လ်စီယမ်စတဲ့ မရှိမ ဖြစ် အရေးပါတဲ့ သတ္တုဓာတ်တွေအပြင် ဗီ တာမင်ဘီအုပ်စု ပါဝင်နေတာကြောင့် ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေ ပါတယ်။
Credit: Good Health (Kyal Sin)
