မုန္လာဥလို႔ ေခၚတဲ့ မုန္လာမ်ိဳးဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အစိုက္မ်ားၿပီး ခ်ဥ္ရည္အျဖစ္ စားၾကတဲ့ မုန္လာဥမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ မုန္လာဥဟာ ေဂၚဖီထုပ္၊ ပန္းမုန္လာ၊ မုန္ညင္း၊ ခါးဥျဖဴ တို႔နဲ႔ အတူ ကရူစီဖာရီးမ်ိဳးရင္းတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ရုကၡေဗဒ အမည္ကေတာ့ ရက္ဖာနပ္စတီဗပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စပ္ရွားရွား အရသာရွိၿပီး ခ်ဥ္ရည္ခ်က္စားၾကသလို သုပ္စား၊ ေၾကာ္စားလုိ႔လည္း ရတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္တစ္မ်ိဳးပါ။ ဒီမုန္လာဥကေတာ့ မုန္လာဥျဖဴပါ။ မုန္လာဥမွာ အျဖဴ၊ အနီ၊ အ၀ါဆိုၿပီး ၃မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
Source: projectnoah.org
မုန္လာဥျဖဴကို တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ ခရစ္မေပၚမီ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာကတည္းက စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ၾကပါတယ္။ အာရွတိုက္မွာ အစိုက္မ်ားတဲ့ မုန္လာဥမ်ိဳးကို တရုတ္မုန္လာဥလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မုန္လာဥပင္ဟာ တစ္ႏွစ္ခံ အပင္ျဖစ္ၿပီး မုန္ညင္းရြက္လိုမ်ိဳး အရြက္မ်ားနဲ႔ ဖူးပြေနတဲ့ အျမစ္မ်ား ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီ အျမစ္ကိုပဲ မုန္လာဥလို႔ ေခၚၾကတာပါ။ လူေတြ အဓိကထား စားတဲ့ အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
မုန္လာဥကိုသာမက အရြက္နဲ႔ အဖူးမ်ားကိုလည္း ခ်က္ျပဳတ္စားလို႔ ရပါတယ္။ မုန္လာဥကို အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ေႏြကူးရာသီအစေလာက္ကတည္းက စၿပီး စိုက္ပ်ိဳးၾကေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုန္လာဥမ်ိဳးကို အေစ့စိုက္ၿပီးေနာက္ တစ္လေက်ာ္ခန္႔ေလာက္ဆို ဥေတြကို စားႏုိင္ပါၿပီ။
Source: Bell’alimento
မုန္လာဥနီကေတာ့ သၾကားမုန္လာလို႔ အသိမ်ားၿပီး ခါၾကက္ဥလို႔လည္း ေခၚၾကပါတယ္။ မုန္လာဥနီဟု ေခၚေသာ္လည္း မုန္လာဥ၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ ပန္းမုန္လာ၊ မုန္ညင္းတို႔နဲ႔ မ်ိဳးရင္းခ်င္း မတူတဲ့အျပင္ မုန္လာဥ၀ါနဲ႔လည္း မ်ိဳးရင္းခ်င္း မတူေခ်။ မုန္လာဥနီပင္သည္ မူလက ကက္စပ်န္ပင္လယ္ေဒသွာ အေလ့က်ေပါက္ပါတယ္။ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္ေလာက္ကတည္းက လူတု႔ိ အစာအျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳး လာခဲ့ၾကတာပါ။ မုန္လာဥနီပင္၏ အျဖဴရြက္စိမ္းႀကီးမ်ား ထူၿပီး အရည္ရႊမ္းပါတယ္။
Source: Charismatic planet
မုန္လာဥနီဟာ ၂ႏွစ္ခံပင္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး ၂ႏွစ္ သို႔မဟုတ္ ၂ရာသီ အသက္ရွင္တဲ့ အပင္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အေစ့ေတြကို စိုက္ပ်ိဳးၿပီးေနာက္ ရက္ေပါင္း ၇၀ အတြင္းတြင္ ဥေတြကို စားႏုိင္ပါတယ္။ မုန္လာဥနီပင္ေတြကို စိုက္ပ်ိဳးရာမွာ ဥေတြကို မထိမနာေအာင္ ေျပာင္းေရႊ႕စိုက္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ စိုက္ခင္းေတြကို ေကာင္းေကာင္း ဂရုစိုက္ျပဳျပင္ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုန္လာဥနီပင္ေတြကို ဟင္းသီးဟင္းရြက္ပင္ တစ္မ်ိဳး အျဖစ္ျဖင့္သာ စိုက္ပ်ိဳးၾကပါတယ္။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ပင္ တစ္မ်ိဳးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တိရစာၦအစာအတြက္ လည္းေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးၾကပါတယ္။
မုန္လာဥနီအရြက္ေတြမွာ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ အေျမာက္အျမား ပါရွိရာ၊ ဥမွာထက္ အာဟာရဓာတ္ ပိုၿပီးမ်ားပါတယ္။ ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္ ေသာက္သံုးၾကသလို သုပ္စား။ အစိမ္းစား စားသံုးၾကပါတယ္။
မုန္လာဥ၀ါပင္ကေတာ့ အယ္ဗယ္လီဖာရီး မ်ိဳးရင္းမွာ ပါ၀င္ၿပီး အျခား မုန္လာေတြနဲ႔ မ်ိဳးရင္းခ်င္း မတူေခ်။ မုန္လာဥ၀ါမွာ အမ်ိဳးေပါင္း ၂၀ခန္႔ ရွိၿပီး မူလေပါက္ေရာက္ရာေဒသမ်မွာေတာ့ ေျမထဲပင္လယ္ ႏုိင္ငံေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတို႔ အသံုးမ်ားတဲ့ မုန္လာဥ၀ါကေတာ့ ၂ႏွစ္ခံ အပင္ျဖစ္ၿပီး ကမာၻေဟာင္း ေျမာက္သမပိုင္းေဒသေတြမွာ အေလ့က် ေပါက္ပါတယ္။
မုန္လာဥ၀ါမွာ သၾကားဓာတ္ အလြန္ၾကြယ္၀သည့္အျပင္ သံဓာတ္မ်ားစြာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ကေလးေတြ အတြက္ အဖိုးတန္တဲ့ အစာျဖစ္သလို ဗီတာမင္ေအနဲ႔ ဘီ1 လည္း အမ်ားအျပား ပါ၀င္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ ဘီ2 နဲ႔ ဗီတာမင္စီဓာတ္တို႔လည္း အနည္းငယ္စီ ပါ၀င္ပါတယ္။ မုန္လာဥ၀ါမွာ ပါ၀င္တဲ့ ဗီတာမင္ဓာတ္ေတြဟာ မ်က္စိအတြက္ ေကာင္းမြန္ၿပီး ၾကက္မ်က္စိေရာဂါကို ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ မုန္လာဥ၀ါကို အစိမ္းျဖစ္ေစ၊ ျပဳတ္ၿပီးျဖစ္ေစ၊ သုပ္၍ျဖစ္ေစ စားသံုး ၾကပါတယ္။ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံတြမွာေတာ့ မုန္လာဥ၀ါကို ကြ်တ္ေအာင္ ေလွာ္ၿပီး ညက္ေအာင္ ႀကိတ္ၿပီး ေကာ္ဖီအစား အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
Credit: wiki